Αζινλίκτσα
Τεύχος:34
Ιανουάριος 08
ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ
Τεύχος:34
Ιανουάριος 08
ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ
Καθώς ο τροχός του χρόνου γυρίζει ασταμάτητα, γελοιοποιώντας ανθρώπους και καταστάσεις, που ερωτοτροπούν με την αιωνιότητα και δελεάζονται από την προοπτική μιας ανεπηρέαστης από την παροδικότητα κατάλυσης της θνητότητας, ο κόσμος του Ισλάμ εισήλθε στον μήνα Μουχαρέμ, πρώτο σεληνιακό μήνα του μουσουλμανικού ημερολογίου, του έτους 1429 από Εγίρας.
Στο Ισλάμ η έλευση ενός νέου θρησκευτικού έτους δεν εμφανίζει τα ίδια εξωτερικά γνωρίσματα με εκείνα του εορτασμού της πρωτοχρονιάς σε χώρες της Δύσης. Όμως, οι πρώτες δέκα μέρες του πρώτου μήνα του ισλαμικού ημερολογίου (1 έως και 10 του Μουχαρέμ) για πάρα πολλούς Μουσουλμάνους είναι αφιερωμένες στη βιωματική μελέτη του πένθους και του πόνου.
Οι Μουσουλμάνοι Σία, αλλά και αρκετοί Μουσουλμάνοι Σούννι, που ακολουθούν δρόμους του ισλαμικού μυστικισμού (τασαούφ), σε ανάμνηση των οδυνηρών διωγμών και της επιβολής τραγικού θανάτου, που είχαν υποστεί στενότατοι συγγενείς του Προφήτη Μοχάμεντ, ο Ιμάμης Αλή, ιστορικά τέταρτος Χαλίφης και οι γιοι του, εγγόνια του Προφήτη, Ιμάμης Χασάν και Ιμάμης Χουσεΐν, αφιερώνουν τις πρώτες δέκα ημέρες του μήνα Μουχαρέμ στο πένθος. Είναι περίοδος matem.
Μπορεί κάποιος φίλος αναγνώστης να αναρωτηθεί, για ποιο λόγο σ’ ένα «μειονοτικό» περιοδικό, που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στα μέλη μιας θρησκευτικής μουσουλμανικής κοινότητας, κατά πλειοψηφία Σούννι, φιλοξενείται ένα άρθρο που μπορεί να ανασύρει από το σκοτεινό παρελθόν της ιστορίας του Ισλάμ ιστορίες αίματος και πόνου και ντροπής.
Ο Χασάν Μπαμπά, ήταν ένας άγιος άνθρωπος που έζησε στην Τουρκία κι από κει πέρασε στον κόσμο του Φωτός. Είχε αρκετούς μαθητές, που έτρωγαν ψωμί στο όνομά του και έπιναν νερό ζητώντας την ευχή του. Κάποια φορά ο Χασάν Μπαμπά είπε στους αγαπημένους μαθητές και φίλους: ‘Να ξέρετε, πως αν η αγάπη μας περιορίζεται στους συγγενείς, στους αδελφούς μας στην πίστη, σε φίλους και γνωστούς που συμπαθούμε, είναι αγάπη με ψεγάδια, είναι λειψή αγάπη. Αν στην καρδιά φωλιάζει η αγάπη, έτσι όπως την θέλει ο Αλλάχ, όποτε μαθαίνουμε πως συμβαίνει κάτι τραγικό ή οδυνηρό στην μακρινή Αλάσκα, η αγάπη μας θα στενάξει. Θα κάνει το νου να στραφεί εκεί που γίνεται το κακό, η καρδιά θα ανεβάσει στα χείλια λόγια προσευχής για όσους πονούν, για όσους πεθαίνουν, για όσους δοκιμάζονται. Με το μυαλό, μας είναι ολωσδιόλου άγνωστοι, μα είναι γνωστοί στην καρδιά μας που είναι γεμάτη ευλογημένη αγάπη, κι έτσι, όπως ο Αλλάχ γνωρίζει τα πάντα, όπου κι αν συμβαίνουν, έτσι και η καρδιά μας τους γνωρίζει με τον τρόπο του Θεού. Η προσευχή μας, τα δάκρυά μας για όσους πονούν, μολονότι μας είναι άγνωστοι, τους προσφέρουν παρηγοριά, στήριξη και δύναμη, πιστέψτε με. Η προσευχή της αγάπης και της συμπόνιας μας, για τους μακρινούς αδελφούς και αδελφές μας κάνει το θαύμα…. Γιατί αυτό είναι το θέλημα του Αλλάχ, που είναι στ’ αλήθεια πολυεύσπλαχνος και ελεήμονας….’.
Το σύγχρονο Ισλάμ είναι ματωμένο και βαθειά πληγωμένο. Οι Μουσουλμάνοι δεν φανερώνουν την αγάπη τους, ούτε για τους άλλους Μουσουλμάνους. Τί δείχνουν οι ατελείωτοι σκοτωμοί ανάμεσα σε Σουννίτες και Σιΐτες στο Ιράκ; Η τραγωδία στο Νταρφούρ, όπου Μουσουλμάνοι του Σουδάν, υποτίθεται αραβικής καταγωγής, έχουν προκαλέσει γενοκτονία σε βάρος Αφρικανών Μουσουλμάνων, που κατοικούν σ’ αυτή την περιοχή στο νότο της χώρας. Οι Κούρδοι αντάρτες, που επιτίθενται στις ανατολικές επαρχίες της Τουρκίας σκορπώντας τον τρόμο και τον θάνατο, όπως και οι Τούρκοι στρατιώτες, που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις τρομοκρατικές επιθέσεις τους, δεν είναι το ίδιο Μουσουλμάνοι; Η τελευταία πολύνεκρη κρίση στο Πακιστάν, σε μια χώρα που υποτίθεται πως ιδρύθηκε για να κρατήσει την καθαρότητα της μουσουλμανικής πίστης, αποκαλύπτει σε όλο μέγεθος την άρνηση των αξιών του Ισλάμ, την απαξία στην αποκάλυψη του ιερού Κορανίου, αφού ηγέτες και λαός δεν επιθυμούν να εφαρμόσουν όσα άφησε ως παρακαταθήκη στους πιστούς ο ίδιος ο Προφήτης Μοχάμεντ, σχετικά με τον τρόπο διακυβέρνησης των Μουσουλμάνων και με τις αρχές που οφείλουν να τηρούν.
Η μελέτη των γεγονότων του παρελθόντος, όσο επώδυνη κι αν είναι, παραμένει αναγκαία άσκηση της συνείδησής μας, ώστε να βρίσκεται σε ακοίμητη εγρήγορση.
Η στάση του Μουαουίγια ιμπν Αμπού Σουφιάν, έπαρχου της Δαμασκού, απέναντι στον Αλή, όσο ήταν Χαλίφης των πιστών, μόνον απογοήτευση και οργή μπορεί να προκαλέσει. Στο νεαρό ακόμα Ισλάμ, δεν είχε συμπληρωθεί ούτε ένας αιώνας από τη φανέρωση της Αποκάλυψης του Προφήτη Μουχάμεντ, εμφανίζεται στο πρόσωπο του Μουαουίγια ο τραγικός άνθρωπος, που θα καταφέρει να μεταλλάξει την Θρησκεία του Θεού σ’ ένα εργαλείο, σε ένα μέσον εδραίωσης μιας αδιαμφισβήτητης κοσμικής εξουσίας. Στην ιστορία της ανθρωπότητας και των παγκόσμιων θρησκειών κάτι όμοιο είχε συμβεί επί Κωνσταντίνου του Μεγάλου και επί Θεοδοσίου του Μεγάλου, βασιλέων της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κατέστησαν τον Χριστιανισμό επίσημη θρησκεία της Αυτοκρατορίας, του προσέδωσαν κοσμική αίγλη και κύρος, αλλά του στέρησαν την καθαρότητα της πρώτης περιόδου των Αποστόλων και των Πατέρων της Ερήμου. Το ίδιο έγινε στο Ισλάμ με τα σχέδια του Μουαουίγια ιμπν Αμπού Σουφιάν να καταλάβει το χαλιφάτο, όχι για να γίνει υπηρέτης των πιστών, αλλά για να αποκτήσει δύναμη. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η φρικτή δολοφονική επίθεση με δηλητηριασμένο σπαθί, που δέχθηκε ο Χαλίφης Αλή μέσα στο τζαμί της Κούφα, την ώρα της προσευχής του, την 19η μέρα του Ραμαζανιού του 661 έτους μ.Χ., είχε σχεδιασθεί στη Δαμασκό. Δυο μέρες αργότερα ο Αλή πέρασε στον κόσμο του Φωτός, μιας και το δηλητήριο που μόλυνε τον οργανισμό του δεν μπορούσε να αντιμετωπισθεί.
Μετά τον θάνατο του αγίου Αλή, έγινε χαλίφης ο Μουαουίγια, μετέφερε την έδρα του χαλιφάτου στη Δαμασκό και ίδρυσε τη χαλιφική δυναστεία των Ουμαγιαδών. Όλοι οι ιστορικοί του Ισλάμ, συμπεριλαμβανομένων και των Σουννιτών παραδέχονται, πως με τον τραγικό θάνατο του Χαλίφη Αλή, παρήλθε η εποχή των δικαίων Χαλιφών, των ρασιντούν, όπως λέγονται στα αραβικά. Οι Ουμαγιάδες υπήρξαν αυταρχικοί ηγεμόνες και εισήγαγαν ήθη στην αυλή τους ξένα προς το ήθος του Ισλάμ. Μπορεί να θεμελίωσαν κατ’ αρχάς ένα ισχυρό κράτος, δυστυχώς όμως, μολονότι εμφανίζονταν ως ηγέτες της Ούμα, δηλαδή του συνόλου των Μουσουλμάνων, καμιά αξία δεν αναγνώριζαν στο Πρωτείο του Πνεύματος. Έτσι, τη δολοφονία του Ιμάμη Αλή ακολούθησε μια άλλη εγκληματική ενέργεια εκ μέρους του Μουαουίγια, η δηλητηρίαση του Χασάν, γιου του Αλή και εγγονού του Προφήτη, που αποδίδεται στον ηγεμόνα της Δαμασκού. Με την εξολόθρευση του Χασάν, ο Μουαουίγια θεώρησε πως η διαδοχή στο χαλιφάτο ήταν πλέον εξασφαλισμένη για το γιο του Γιαζίντ ιμπν Μουαουίγια ιμπν Αμπού Σουφιάν.
Τέλος ερχόμαστε στο κορυφαίο τραγικά περιστατικό, στη μάχη της Καρμπάλα (στο σημερινό Ιράκ), όπου συγκρούστηκαν οι δυνάμεις του χαλίφη της Δαμασκού Γιαζίντ με τις δυνάμεις του Χουσεΐν, εγγονού του Προφήτη Μουχάμεντ. Ο Χουσεΐν και όλη η οικογένειά του παρέδωσαν την ψυχή τους από δίψα και κακουχία, αφού οι αντίπαλες δυνάμεις, κατά πολύ υπέρτερες αριθμητικά, προτίμησαν να τους κυκλώσουν και να τους αποκλείσουν την πρόσβαση σε κάθε πηγή νερού κι επίσης να τους στερήσουν κάθε τρόπο εφοδιασμού με αναγκαία. Η μάχη της Καρμπάλα έληξε με το θάνατο του Ιμάμη Χουσεΐν την 10η μέρα του μήνα Μουχαρέμ του έτους 61 από Εγίρας (9 ή 10 Οκτωβρίου 680 μ.Χ.).
Η θανάτωση τόσο του Αλή, όσο και του γιου του Χουσεΐν συνέβησαν υπό συνθήκες μεγάλου πόνου και ακραίας δοκιμασίας. Γι’ αυτό και το μαρτύριο του Χουσεΐν έγινε για πλήθος Μουσουλμάνων, όχι αποκλειστικά όσων ανήκουν στο ρεύμα ερμηνείας του Ισλάμ που είναι γνωστό ως Σία, η αφορμή να βιώσουν τον απόλυτο πόνο και να ψηλαφήσουν το κατά δύναμη το πένθος!
Το πένθος των Μουσουλμάνων για το μαρτύριο και τον θάνατο του Χουσεΐν και οι εκδηλώσεις, με τις οποίες από αιώνες οι Μουσουλμάνοι εξωτερικεύουν τον πόνο του πένθους τους έχουν επηρεάσει πολλούς Χριστιανούς στη Δύση και ιδίως στην Ισπανία. Σε πολλά μέρη της Ισπανίας, Χριστιανοί εκφράζουν τον πόνο τους για τα μαρτύρια του Ιησού Χριστού τη Μεγάλη Εβδομάδα, με τελετές πένθους, παρόμοιες με των Μουσουλμάνων τις πρώτες δέκα ημέρες του Μουχαρέμ.
Οι Μουσουλμάνοι, το αναφέραμε ήδη, σκοτώνονται μεταξύ τους μ’ έναν τρόπο τόσο βίαιο, που λες και επιδιώκουν η μια ομάδα (λ.χ. οι Σούννι) να εξοντώσουν τους «αντίπαλους» (λ.χ. Σία). Αυτά συμβαίνουν σχεδόν κάθε μέρα στο Ιράκ. Και η φωνή ηγετών του ισλαμικού κόσμου με γενικά αποδεκτό κύρος δεν ακούγεται. Αυτό που συμβαίνει στο σύγχρονο Ισλάμ είναι ένα σκάνδαλο. Πρόκειται για ένα σκάνδαλο πόνου και πένθους. Όταν σκοτώνονται με τόση μανία μεταξύ τους οι Μουσουλμάνοι της Παλαιστίνης, γιατί οι μεν είναι της Χαμάς και οι δε της Φατάχ, τούτο δεν είναι σκάνδαλο, δεν προκαλεί πόνο; Οι νεκροί κι από τις δυο μεριές δεν αποτελούν το μεγάλο πένθος για το σύγχρονο μουσουλμανικό κόσμο;
Με όσα γράφω σε τούτο το κείμενο, θα ήθελα να προβληματίσω όσες και όσους κάνουν τον κόπο και διαβάζουν όσα κατά καιρούς γράφω, να προβληματιστούμε πάνω στον πόνο και στο πένθος. Το πένθος των πρώτων ημερών του Μουχαρέμ υπήρξε η αφορμή, μας έδωσε την ευκαιρία. Ο πόνος είναι στοιχείο του φαινομένου της ύπαρξης στον κόσμο. Αν η γέννα μιας καινούργιας ύπαρξης στο βασίλειο των θηλαστικών θεωρείται γεγονός χαράς, εντούτοις, μέχρι να φτάσουμε στη χαρά, η μητέρα περνά από τη δοκιμασία μεγάλου πόνου. Και το πένθος είναι κομμάτι της ζωής μας, αφού ο θάνατος είναι ένα συμβάν απόλυτα βέβαια και αναπόφευκτο, όσο και αν μας πνίγει ο φόβος ακόμα και όταν το σκεφτόμαστε απλά.
Ο Προφήτης Μουχάμεντ είχε πει, ότι αξίζει να πεθάνουμε προτού έρθει η ώρα του θανάτου μας. Πολλές ερμηνείες μπορεί να δοθούν σε τούτο το λόγο. Έχω την ταπεινή γνώμη, πως το νόημα του παραπάνω λόγιου του Προφήτη, θέλει να πει, ότι εφόσον συμφιλιωθούμε συνειδητά και όχι λεκτικά ή φαντασιακά με το γεγονός του θανάτου, που είναι άδηλο πότε θα μας συμβεί, τότε και ο πόνος και το πένθος, που συνδέονται με το θάνατο, δεν προκαλούν την απελπισία και τον εναγώνιο φόβο μας, αλλά μας καθιστούν σοφούς και μας ανοίγουν δρόμους προσέγγισης στην Παρουσία του Θεού. Η αποδοχή του θανάτου σηματοδοτεί την αποδέσμευσή μας από την αγκύλωση εξαιτίας του φόβου του θανάτου, σηματοδοτεί συγκατάνευση στο συμπαντικό νόμο της παροδικότητας των πάντων και απελευθέρωση από την αλλοτριωτική φαντασίωση ότι δήθεν ως άτομα θα παραμείνουμε για πάντα αειθαλείς και απρόσβλητοι από κάθε φθορά…. Η αποδοχή από την άλλη μεριά του πόνου, ως μιας καταστάσεως αναπόφευκτης και σύμφυτης με το φαινόμενο της ζωής, θα είναι ευλογία, αν εξαιτίας της αποδοχής νιώσουμε τον πόνο των άλλων, των μακρινών και αγνώστων συχνά, ως οικεία κατάσταση, που όσο πικρή κι αν είναι μας αφορά. Γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι απομονωμένο νησί. Η μοίρα του ενός αφορά όλους και ό,τι συμβαίνει στους πολλούς, αφορά και μένα, όσο κι αν βρίσκομαι στο απυρόβλητο δοκιμασίας.
Μακάρι, τα γυρίσματα του χρόνου, να τα δεχόμαστε σαν ευλογίες, που ομορφαίνουν την καθημερινή ζωή μας, προσφέροντάς της χαρά και χρώματα. Μακάρι τούτο το μήνα Μουχαρέμ, να συλλογιστούμε για τον πόνο και για το πένθος, όσο και αν τούτη την ώρα είναι μακριά μας. Αργά ή γρήγορα και τον πόνο θα νιώσουμε να μας κατακτά και το πένθος να επισκέπτεται τη ζωή μας. Μακάριος όποιος και όποια είναι έτοιμοι να δεχθούν τον πένθος ως δώρο από τον Θεό και τον πόνο ως καθαρτήρια δοκιμασία της ψυχής μας. Τρισμακάριος μάλιστα εκείνος ή εκείνη, που νιώθοντας τον πόνο του άλλου, προσεύχεται και δακρύζει, για τον άλλο, τον άγνωστο και ξένο…..
Στο Ισλάμ η έλευση ενός νέου θρησκευτικού έτους δεν εμφανίζει τα ίδια εξωτερικά γνωρίσματα με εκείνα του εορτασμού της πρωτοχρονιάς σε χώρες της Δύσης. Όμως, οι πρώτες δέκα μέρες του πρώτου μήνα του ισλαμικού ημερολογίου (1 έως και 10 του Μουχαρέμ) για πάρα πολλούς Μουσουλμάνους είναι αφιερωμένες στη βιωματική μελέτη του πένθους και του πόνου.
Οι Μουσουλμάνοι Σία, αλλά και αρκετοί Μουσουλμάνοι Σούννι, που ακολουθούν δρόμους του ισλαμικού μυστικισμού (τασαούφ), σε ανάμνηση των οδυνηρών διωγμών και της επιβολής τραγικού θανάτου, που είχαν υποστεί στενότατοι συγγενείς του Προφήτη Μοχάμεντ, ο Ιμάμης Αλή, ιστορικά τέταρτος Χαλίφης και οι γιοι του, εγγόνια του Προφήτη, Ιμάμης Χασάν και Ιμάμης Χουσεΐν, αφιερώνουν τις πρώτες δέκα ημέρες του μήνα Μουχαρέμ στο πένθος. Είναι περίοδος matem.
Μπορεί κάποιος φίλος αναγνώστης να αναρωτηθεί, για ποιο λόγο σ’ ένα «μειονοτικό» περιοδικό, που απευθύνεται κατά κύριο λόγο στα μέλη μιας θρησκευτικής μουσουλμανικής κοινότητας, κατά πλειοψηφία Σούννι, φιλοξενείται ένα άρθρο που μπορεί να ανασύρει από το σκοτεινό παρελθόν της ιστορίας του Ισλάμ ιστορίες αίματος και πόνου και ντροπής.
Ο Χασάν Μπαμπά, ήταν ένας άγιος άνθρωπος που έζησε στην Τουρκία κι από κει πέρασε στον κόσμο του Φωτός. Είχε αρκετούς μαθητές, που έτρωγαν ψωμί στο όνομά του και έπιναν νερό ζητώντας την ευχή του. Κάποια φορά ο Χασάν Μπαμπά είπε στους αγαπημένους μαθητές και φίλους: ‘Να ξέρετε, πως αν η αγάπη μας περιορίζεται στους συγγενείς, στους αδελφούς μας στην πίστη, σε φίλους και γνωστούς που συμπαθούμε, είναι αγάπη με ψεγάδια, είναι λειψή αγάπη. Αν στην καρδιά φωλιάζει η αγάπη, έτσι όπως την θέλει ο Αλλάχ, όποτε μαθαίνουμε πως συμβαίνει κάτι τραγικό ή οδυνηρό στην μακρινή Αλάσκα, η αγάπη μας θα στενάξει. Θα κάνει το νου να στραφεί εκεί που γίνεται το κακό, η καρδιά θα ανεβάσει στα χείλια λόγια προσευχής για όσους πονούν, για όσους πεθαίνουν, για όσους δοκιμάζονται. Με το μυαλό, μας είναι ολωσδιόλου άγνωστοι, μα είναι γνωστοί στην καρδιά μας που είναι γεμάτη ευλογημένη αγάπη, κι έτσι, όπως ο Αλλάχ γνωρίζει τα πάντα, όπου κι αν συμβαίνουν, έτσι και η καρδιά μας τους γνωρίζει με τον τρόπο του Θεού. Η προσευχή μας, τα δάκρυά μας για όσους πονούν, μολονότι μας είναι άγνωστοι, τους προσφέρουν παρηγοριά, στήριξη και δύναμη, πιστέψτε με. Η προσευχή της αγάπης και της συμπόνιας μας, για τους μακρινούς αδελφούς και αδελφές μας κάνει το θαύμα…. Γιατί αυτό είναι το θέλημα του Αλλάχ, που είναι στ’ αλήθεια πολυεύσπλαχνος και ελεήμονας….’.
Το σύγχρονο Ισλάμ είναι ματωμένο και βαθειά πληγωμένο. Οι Μουσουλμάνοι δεν φανερώνουν την αγάπη τους, ούτε για τους άλλους Μουσουλμάνους. Τί δείχνουν οι ατελείωτοι σκοτωμοί ανάμεσα σε Σουννίτες και Σιΐτες στο Ιράκ; Η τραγωδία στο Νταρφούρ, όπου Μουσουλμάνοι του Σουδάν, υποτίθεται αραβικής καταγωγής, έχουν προκαλέσει γενοκτονία σε βάρος Αφρικανών Μουσουλμάνων, που κατοικούν σ’ αυτή την περιοχή στο νότο της χώρας. Οι Κούρδοι αντάρτες, που επιτίθενται στις ανατολικές επαρχίες της Τουρκίας σκορπώντας τον τρόμο και τον θάνατο, όπως και οι Τούρκοι στρατιώτες, που προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις τρομοκρατικές επιθέσεις τους, δεν είναι το ίδιο Μουσουλμάνοι; Η τελευταία πολύνεκρη κρίση στο Πακιστάν, σε μια χώρα που υποτίθεται πως ιδρύθηκε για να κρατήσει την καθαρότητα της μουσουλμανικής πίστης, αποκαλύπτει σε όλο μέγεθος την άρνηση των αξιών του Ισλάμ, την απαξία στην αποκάλυψη του ιερού Κορανίου, αφού ηγέτες και λαός δεν επιθυμούν να εφαρμόσουν όσα άφησε ως παρακαταθήκη στους πιστούς ο ίδιος ο Προφήτης Μοχάμεντ, σχετικά με τον τρόπο διακυβέρνησης των Μουσουλμάνων και με τις αρχές που οφείλουν να τηρούν.
Η μελέτη των γεγονότων του παρελθόντος, όσο επώδυνη κι αν είναι, παραμένει αναγκαία άσκηση της συνείδησής μας, ώστε να βρίσκεται σε ακοίμητη εγρήγορση.
Η στάση του Μουαουίγια ιμπν Αμπού Σουφιάν, έπαρχου της Δαμασκού, απέναντι στον Αλή, όσο ήταν Χαλίφης των πιστών, μόνον απογοήτευση και οργή μπορεί να προκαλέσει. Στο νεαρό ακόμα Ισλάμ, δεν είχε συμπληρωθεί ούτε ένας αιώνας από τη φανέρωση της Αποκάλυψης του Προφήτη Μουχάμεντ, εμφανίζεται στο πρόσωπο του Μουαουίγια ο τραγικός άνθρωπος, που θα καταφέρει να μεταλλάξει την Θρησκεία του Θεού σ’ ένα εργαλείο, σε ένα μέσον εδραίωσης μιας αδιαμφισβήτητης κοσμικής εξουσίας. Στην ιστορία της ανθρωπότητας και των παγκόσμιων θρησκειών κάτι όμοιο είχε συμβεί επί Κωνσταντίνου του Μεγάλου και επί Θεοδοσίου του Μεγάλου, βασιλέων της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Κατέστησαν τον Χριστιανισμό επίσημη θρησκεία της Αυτοκρατορίας, του προσέδωσαν κοσμική αίγλη και κύρος, αλλά του στέρησαν την καθαρότητα της πρώτης περιόδου των Αποστόλων και των Πατέρων της Ερήμου. Το ίδιο έγινε στο Ισλάμ με τα σχέδια του Μουαουίγια ιμπν Αμπού Σουφιάν να καταλάβει το χαλιφάτο, όχι για να γίνει υπηρέτης των πιστών, αλλά για να αποκτήσει δύναμη. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η φρικτή δολοφονική επίθεση με δηλητηριασμένο σπαθί, που δέχθηκε ο Χαλίφης Αλή μέσα στο τζαμί της Κούφα, την ώρα της προσευχής του, την 19η μέρα του Ραμαζανιού του 661 έτους μ.Χ., είχε σχεδιασθεί στη Δαμασκό. Δυο μέρες αργότερα ο Αλή πέρασε στον κόσμο του Φωτός, μιας και το δηλητήριο που μόλυνε τον οργανισμό του δεν μπορούσε να αντιμετωπισθεί.
Μετά τον θάνατο του αγίου Αλή, έγινε χαλίφης ο Μουαουίγια, μετέφερε την έδρα του χαλιφάτου στη Δαμασκό και ίδρυσε τη χαλιφική δυναστεία των Ουμαγιαδών. Όλοι οι ιστορικοί του Ισλάμ, συμπεριλαμβανομένων και των Σουννιτών παραδέχονται, πως με τον τραγικό θάνατο του Χαλίφη Αλή, παρήλθε η εποχή των δικαίων Χαλιφών, των ρασιντούν, όπως λέγονται στα αραβικά. Οι Ουμαγιάδες υπήρξαν αυταρχικοί ηγεμόνες και εισήγαγαν ήθη στην αυλή τους ξένα προς το ήθος του Ισλάμ. Μπορεί να θεμελίωσαν κατ’ αρχάς ένα ισχυρό κράτος, δυστυχώς όμως, μολονότι εμφανίζονταν ως ηγέτες της Ούμα, δηλαδή του συνόλου των Μουσουλμάνων, καμιά αξία δεν αναγνώριζαν στο Πρωτείο του Πνεύματος. Έτσι, τη δολοφονία του Ιμάμη Αλή ακολούθησε μια άλλη εγκληματική ενέργεια εκ μέρους του Μουαουίγια, η δηλητηρίαση του Χασάν, γιου του Αλή και εγγονού του Προφήτη, που αποδίδεται στον ηγεμόνα της Δαμασκού. Με την εξολόθρευση του Χασάν, ο Μουαουίγια θεώρησε πως η διαδοχή στο χαλιφάτο ήταν πλέον εξασφαλισμένη για το γιο του Γιαζίντ ιμπν Μουαουίγια ιμπν Αμπού Σουφιάν.
Τέλος ερχόμαστε στο κορυφαίο τραγικά περιστατικό, στη μάχη της Καρμπάλα (στο σημερινό Ιράκ), όπου συγκρούστηκαν οι δυνάμεις του χαλίφη της Δαμασκού Γιαζίντ με τις δυνάμεις του Χουσεΐν, εγγονού του Προφήτη Μουχάμεντ. Ο Χουσεΐν και όλη η οικογένειά του παρέδωσαν την ψυχή τους από δίψα και κακουχία, αφού οι αντίπαλες δυνάμεις, κατά πολύ υπέρτερες αριθμητικά, προτίμησαν να τους κυκλώσουν και να τους αποκλείσουν την πρόσβαση σε κάθε πηγή νερού κι επίσης να τους στερήσουν κάθε τρόπο εφοδιασμού με αναγκαία. Η μάχη της Καρμπάλα έληξε με το θάνατο του Ιμάμη Χουσεΐν την 10η μέρα του μήνα Μουχαρέμ του έτους 61 από Εγίρας (9 ή 10 Οκτωβρίου 680 μ.Χ.).
Η θανάτωση τόσο του Αλή, όσο και του γιου του Χουσεΐν συνέβησαν υπό συνθήκες μεγάλου πόνου και ακραίας δοκιμασίας. Γι’ αυτό και το μαρτύριο του Χουσεΐν έγινε για πλήθος Μουσουλμάνων, όχι αποκλειστικά όσων ανήκουν στο ρεύμα ερμηνείας του Ισλάμ που είναι γνωστό ως Σία, η αφορμή να βιώσουν τον απόλυτο πόνο και να ψηλαφήσουν το κατά δύναμη το πένθος!
Το πένθος των Μουσουλμάνων για το μαρτύριο και τον θάνατο του Χουσεΐν και οι εκδηλώσεις, με τις οποίες από αιώνες οι Μουσουλμάνοι εξωτερικεύουν τον πόνο του πένθους τους έχουν επηρεάσει πολλούς Χριστιανούς στη Δύση και ιδίως στην Ισπανία. Σε πολλά μέρη της Ισπανίας, Χριστιανοί εκφράζουν τον πόνο τους για τα μαρτύρια του Ιησού Χριστού τη Μεγάλη Εβδομάδα, με τελετές πένθους, παρόμοιες με των Μουσουλμάνων τις πρώτες δέκα ημέρες του Μουχαρέμ.
Οι Μουσουλμάνοι, το αναφέραμε ήδη, σκοτώνονται μεταξύ τους μ’ έναν τρόπο τόσο βίαιο, που λες και επιδιώκουν η μια ομάδα (λ.χ. οι Σούννι) να εξοντώσουν τους «αντίπαλους» (λ.χ. Σία). Αυτά συμβαίνουν σχεδόν κάθε μέρα στο Ιράκ. Και η φωνή ηγετών του ισλαμικού κόσμου με γενικά αποδεκτό κύρος δεν ακούγεται. Αυτό που συμβαίνει στο σύγχρονο Ισλάμ είναι ένα σκάνδαλο. Πρόκειται για ένα σκάνδαλο πόνου και πένθους. Όταν σκοτώνονται με τόση μανία μεταξύ τους οι Μουσουλμάνοι της Παλαιστίνης, γιατί οι μεν είναι της Χαμάς και οι δε της Φατάχ, τούτο δεν είναι σκάνδαλο, δεν προκαλεί πόνο; Οι νεκροί κι από τις δυο μεριές δεν αποτελούν το μεγάλο πένθος για το σύγχρονο μουσουλμανικό κόσμο;
Με όσα γράφω σε τούτο το κείμενο, θα ήθελα να προβληματίσω όσες και όσους κάνουν τον κόπο και διαβάζουν όσα κατά καιρούς γράφω, να προβληματιστούμε πάνω στον πόνο και στο πένθος. Το πένθος των πρώτων ημερών του Μουχαρέμ υπήρξε η αφορμή, μας έδωσε την ευκαιρία. Ο πόνος είναι στοιχείο του φαινομένου της ύπαρξης στον κόσμο. Αν η γέννα μιας καινούργιας ύπαρξης στο βασίλειο των θηλαστικών θεωρείται γεγονός χαράς, εντούτοις, μέχρι να φτάσουμε στη χαρά, η μητέρα περνά από τη δοκιμασία μεγάλου πόνου. Και το πένθος είναι κομμάτι της ζωής μας, αφού ο θάνατος είναι ένα συμβάν απόλυτα βέβαια και αναπόφευκτο, όσο και αν μας πνίγει ο φόβος ακόμα και όταν το σκεφτόμαστε απλά.
Ο Προφήτης Μουχάμεντ είχε πει, ότι αξίζει να πεθάνουμε προτού έρθει η ώρα του θανάτου μας. Πολλές ερμηνείες μπορεί να δοθούν σε τούτο το λόγο. Έχω την ταπεινή γνώμη, πως το νόημα του παραπάνω λόγιου του Προφήτη, θέλει να πει, ότι εφόσον συμφιλιωθούμε συνειδητά και όχι λεκτικά ή φαντασιακά με το γεγονός του θανάτου, που είναι άδηλο πότε θα μας συμβεί, τότε και ο πόνος και το πένθος, που συνδέονται με το θάνατο, δεν προκαλούν την απελπισία και τον εναγώνιο φόβο μας, αλλά μας καθιστούν σοφούς και μας ανοίγουν δρόμους προσέγγισης στην Παρουσία του Θεού. Η αποδοχή του θανάτου σηματοδοτεί την αποδέσμευσή μας από την αγκύλωση εξαιτίας του φόβου του θανάτου, σηματοδοτεί συγκατάνευση στο συμπαντικό νόμο της παροδικότητας των πάντων και απελευθέρωση από την αλλοτριωτική φαντασίωση ότι δήθεν ως άτομα θα παραμείνουμε για πάντα αειθαλείς και απρόσβλητοι από κάθε φθορά…. Η αποδοχή από την άλλη μεριά του πόνου, ως μιας καταστάσεως αναπόφευκτης και σύμφυτης με το φαινόμενο της ζωής, θα είναι ευλογία, αν εξαιτίας της αποδοχής νιώσουμε τον πόνο των άλλων, των μακρινών και αγνώστων συχνά, ως οικεία κατάσταση, που όσο πικρή κι αν είναι μας αφορά. Γιατί κανένας άνθρωπος δεν είναι απομονωμένο νησί. Η μοίρα του ενός αφορά όλους και ό,τι συμβαίνει στους πολλούς, αφορά και μένα, όσο κι αν βρίσκομαι στο απυρόβλητο δοκιμασίας.
Μακάρι, τα γυρίσματα του χρόνου, να τα δεχόμαστε σαν ευλογίες, που ομορφαίνουν την καθημερινή ζωή μας, προσφέροντάς της χαρά και χρώματα. Μακάρι τούτο το μήνα Μουχαρέμ, να συλλογιστούμε για τον πόνο και για το πένθος, όσο και αν τούτη την ώρα είναι μακριά μας. Αργά ή γρήγορα και τον πόνο θα νιώσουμε να μας κατακτά και το πένθος να επισκέπτεται τη ζωή μας. Μακάριος όποιος και όποια είναι έτοιμοι να δεχθούν τον πένθος ως δώρο από τον Θεό και τον πόνο ως καθαρτήρια δοκιμασία της ψυχής μας. Τρισμακάριος μάλιστα εκείνος ή εκείνη, που νιώθοντας τον πόνο του άλλου, προσεύχεται και δακρύζει, για τον άλλο, τον άγνωστο και ξένο…..
0 yorum:
Yorum Gönder