SİYASİ GÜNDEM

Azınlıkça
Sayı:34
Ocak 2008

Son aylarda Yunanistan’da siyasî gündemin başlıca maddesini sosyal sigorta reformu oluşturuyor. Hükümetin planlarında, çok sayıda sosyal sigorta fonlarını birleştirerek onları 5-6 fon altında toplamak var. Bu arada emeklilik yaşının artırılması, emekli maaşlarının azaltılması ve emeklilikte kadın-erkek eşitliğinin sağlanması gibi çok pürüzlü sorunlar da araya giriyor. Hükümet, reforma gidilmezse sosyal sigorta sisteminin pek yakında işlemez hale geleceğini iddia ederken, sendikalar yeni düzenlemelere tepki göstererek zaman zaman greve başvuruyorlar. Düzenlemelerden zarar gören bir sınıf ta, kendi başlarına ve sağlıklı bir sosyal sigorta fonuna sahip olan gazeteciler.
Derken, sosyal sigorta reformu ilk bakanını yedi. Reformu yürütmeyi üzerine alan Çalışma Bakanı Manginas, gazetecilerin hışmına uğradı, inşaatın yasak olduğu ormanlık arazide bir villa yaptırdığı ve sigortasız Hintli işçiler çalıştırdığı media tarafından ifşa edilince, görevinden istifa etmek zorunda kaldı. Yeni Çalışma Bakanı Fani Petralya, Manginas’ın kaldığı yerden devam ediyor. Ama sosyal sigorta reformu batağa saplanmış görünüyor.

Batağa saplanan bir başka reform da eğitim reformu. Eğitim Bakanı Evripidis Stilanidis, eski bakan Marieta Yannaku-Kuçiku kadar kararlı görünmüyor. Reformun bir başlığını, Yunanistan’da özel üniversitelerin çalışmaya başlaması konusu oluşturuyor. AB’nin bu yönde baskıları var. Özel üniversitelerin çalışmasına müsaade edecek anayasa değişikliğine başta muhalefet partileri olmak üzere, devlet üniversiteleri ve öğrenciler karşı çıkıyor. Ekim ayında orta eğitimde okul işgalleri başladı, ama bu kez genişlemeden durdu. Hükümet programındaki eğitim reformu uygulamaya geçerse, eğitimde yine büyük karışıklar çıkacak.
Bu arada Stilyanidis’in bakan olarak ilk büyük kararı, milliyetçi cepheden büyük tepkiler alan ve uzun süre tartışmalara konu olan ilkokul 6. sınıf için hazırlanmış yenilikçi tarih kitabını geri çekmek olmuştu. Eski bakan Yannaku-Kuçiku ise baskılara boyun eğmemiş ve seçimlere dek tarih kitabını savunmuştu, ama partili seçmenlerce cezalandırılarak milletvekili de seçilememişti. Eğitim Bakanlığının yeni tarih kitabının yazılması için yaptığı ihale çağrısına kimsenin yanıt vermediği açıklandı. Önceki kitabı yazan tarihçilerin başına gelenlerden sonra bu işe talip çıkmaya kimse cesaret edemiyor demek. Bunun üzerine Eğitim Bakanı Stilyanidis’in kitabı yazmayı doğrudan bir kurula havale edeceği bildiriliyor.
Kurulu oluşturacak kimseler, yenilikçi kitabın eğitimden çekilmesi için en çok uğraşan Papathemelis, Karacaferis, Selanik metropoliti Anthimos gibi isimler olabilir. Bizden önermesi.

Petrol fiyatlarının rekor ölçüde artışı, tüketim ürünlerinin fiyatlarını da yukarıya çekerek günlük yaşamı etkilemeye başladı. Elektiriye zamlar geldi, özellikle yiyecek maddelerinin fiyatları gittikçe yükseliyor. Son ayda %4’ü bulan enflasyonun önümüzdeki aylarda patlama yapması bekleniyor.

Seçim yasasında değişiklik yapıldı. Yalnızca iktidar partisinin oyuyla kabul edilen (ve bu yüzden ancak iki sonraki seçimlerde uygulanacak) sınırlı değişikliğe göre, seçimlerde birinci gelen partiye tanınan 40 sandalyelik “bonus” 50’ye çıkarılıyor. Ama bu bonus’tan seçimlere birden çok partinin oluşturacağı koalisyon olarak katılan oluşumlar yararlanamayacak. %3’lük baraj ve baajı aşan küçük partiler için nisbî usul aynen muhafaza ediliyor. Önümüzdeki seçimler eski yasaya göre yapılacak. Bugün 300 üyelik Mecliste, 40 sandalyelik bonus alan hükümet partisinin ancak 152 sandalyesi var. Ana muhalefet partisi Pasok ise, seçim yasasında köklü değişiklikler isteyerek, tek sandalyeli seçim bölgeleri tabanında Alman sistemini öneriyor.

Doğu Girit’in dağlık Zoniana köyü ve çevresi Milopotamos bölgesinin onlarca yıldan beri Sicilya mafyası usulü örgütlendiği ve esrar ekimi, uyuşturucu kaçakçılığı, silah kaçakçılığı, banka soygunculuğu, kara para gibi faaliyetlerde başı çektiği biliniyor, ancak polis bölgeye gidip yerinde araştırma yapmaktan ve suçluları yakalamaktan çekiniyordu. Ekim ayında böyle bir polis harekâtı, ateşli silahlarla karşılık veren ve üç güvenlik görevlisini yaralayan köylülerce geri püskürtüldü. Bunun üzerine Zoniana’ya kara Yunanistan’ından helikopter eşliğinde özel kuvvetler gönderildi ve bölge “işgal edildi”. İki aydır her gün Zoniana bölgesinden yasadışı faaliyetlerin bulguları açıklandı ve harekât hâlâ devam ediyor.

Son üç haftadır siyasî gündemin başlıca konusunu “Zahopulos olayı” oluşturuyor. Görevinden istifa edişinden bir gün sonra 20 Aralık tarihinde kendini 4. kattan aşağı atarak intihara teşebbüs eden Kültür Bakanlığı genel sekreterinin öyküsü ve bu öykünün uzantıları, her şeyi ikinci plana itti. Olay, “anlamak mümkün değil”, haftalardır gerek basının gerekse televizyonların ilgisini tekelinde tutuyor, daha da tutacağa benziyor. Artık ne Yunanistan’da ne de dünyada olup bitenler, media hiçbiriyle ilgilenmiyor, var mı yok mu Zahopoulos. Ne sigorta reformu yüzünden devam eden tepkiler ve grevler, ne şaha kalkan pahalılık, ne liman işçilerinin kavgaları, ne “Üsküp sorunu”, ne başbakan Karamanlis’in Rusya, Hindistan ve Türkiye ziyaretleri, ne Hristodulos’un dramı... manşette yer bulabiliyor. Yoğun bakımda can çekişen başbakan Karamanlis’in aile dostu eski genel sekreter yüzünden sıkıştığı kadar Yeni Demokrasi hükümeti dört yıldır bir başka olay yüzünden hiç bu kadar sıkışmamıştı.

Yine de son nabız yoklamasına göre, Yeni Demokrasi ile PASOK partileri arasındaki fark %2,5’lik bir oranla Yeni Demokrasi lehine sürmekten geri kalmıyor. Ancak iki büyük parti de büyük kan kaybına uğruyor, ikisinin toplamı ilk kez %70’i geçmiyor, ve seçmenin tüm küçük partilere olan tercihi yüksek bir artış gösteriyor. Son değişmelerden en yararlı çıkan Sinaspismos, ona tercih oranı %8’e yaklaşıyor, KKE’nin de oranı aynı, LAOS’unki %5’e yaklaşıyor, ilk kez sayıma giren parlamentodışı Yeşiller’inki de %2’yi geçiyor. İkipartili düzenin ilk yıkım sarsıntıları (mı) bunlar.